1. Khi nào cần đánh giá rủi ro định lượng cho nhà máy nhiệt điện?
Theo QCVN 11:2012/BCT, tại điều 15 quy định:
Các hoạt động nhiệt điện phải đánh giá định lượng rủi ro, bao gồm:
- Các hoạt động xây dựng, lắp đặt, vận hành, hoán cải, dỡ bỏ các công trình nhiệt điện than, nhiệt điện khí có công suất lớn hơn hoặc bằng 300 MW;
- Các hoạt động xây dựng, lắp đặt, vận hành, hoán cải, dỡ bỏ các công trình nhiệt điện than, nhiệt điện khí có công suất nhỏ hơn 300 MW nhưng có tổng dung tích kho chứa dầu lớn hơn 10.000 m3
2. Mục đích của báo cáo đánh giá rủi ro
Báo cáo đánh giá rủi ro được thực hiện nhằm các mục đích sau:
- Nhận diện toàn bộ các mối nguy có thể gây sự cố ảnh hưởng tới con người, môi trường, tài sản thông qua hội thảo đánh giá định tính rủi ro;
- Mô hình hóa các hậu quả các sự cố nhằm xác định các phạm vi ảnh hưởng;
- Tính toán định lượng rủi ro dựa trên việc phân tích tần suất và tính toán hậu quả;
- Đưa ra các biện pháp nhằm giảm rủi ro xuống mức thấp hợp lý phù hợp với thực tế;
- Chứng minh rằng, các giá trị rủi ro nằm trong vùng chấp nhận được và là cơ sở để xin quyết định phê duyệt của Bộ Công Thương, Sở Công thương đối với báo cáo đánh giá rủi ro.
3. Cơ sở pháp lý
- Luật An toàn Vệ sinh Lao động số 84/2015/QH13;
- Thông tư số 07/2016/TT-BLĐTBXH Quy định một số nội dung tổ chức thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh do Bộ Lao Động – Thương Binh và Xã Hội ban hành;
- Luật Hóa chất số 06/2007/QH12 được Quốc hội thông qua ngày 21/11/2007 và các văn bản liên quan;
- Luật Phòng cháy và Chữa cháy số 40/2013/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 22/11/2013 và các văn bản liên quan;
- Thông tư 40/2018/TT-BCT ngày 30 tháng 10 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về xây dựng và nội dung các tài liệu quản lý an toàn trong hoạt động dầu khí
- Thông tư số 50/2012/TT-BCT của Bộ Công Thương ban hành quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về mức rủi ro chấp nhận được trong đánh giá định lượng rủi ro cho các hoạt động dầu khí, xăng dầu, hóa chất và nhiệt điện, có hiệu lực kể từ ngày 01/03/2013;
- Thông tư số 43/2010/TT-BCT của Bộ Công Thương Quy định công tác quản lý an toàn trong ngành công thương, ngày 29/12/2010;
- Văn bản số 42/EVN-AT ngày 04/01/2018 về việc triển khai thực hiện nội dung quản lý, đánh giá rủi ro;
4. Nội dung báo cáo đánh giá rủi ro cho nhà máy nhiệt điện
Cấu trúc báo cáo đánh giá rủi ro cho nhà máy nhiệt điện tuân theo thông tư 40/2018/TT-BCT quy định về xây dựng và nội dung các tài liệu quản lý an toàn trong hoạt động dầu khí bao gồm các nội dung:
- Chương 1: Giới thiệu về dự án
- Chương 2: Phương pháp luận
- Chương 3: Tiêu chuẩn rủi ro chấp nhận được
- Chương 4: Nhận biết các mối nguy
- Chương 5: Phân tích tần suất
- Chương 6: Mô hình hậu quả
- Chương 7: Tính toán rủi ro
- Chương 8: Kết luận và kiến nghị
- Tài liệu tham khảo
5. Những lưu ý khi xây dựng báo cáo đánh giá rủi ro nhà máy nhiệt điện có chất lượng cao
Để có thể xây dựng được báo cáo đánh giá rủi ro có chất lượng cao nhà máy nhiệt điện, bên cạnh việc khảo sát một cách an toàn và hiệu quả, cần chú ý những điều sau:
- Đối với nội dung đánh giá rủi ro định tính, mọi mối nguy trong các khu vực, mọi công tác từ vận hành tới bảo dưỡng thiết bị được nhận diện đầy đủ, đánh giá các biện pháp an toàn hiện hữu bao gồm các biện pháp ngăn ngừa sự cố và các biện pháp giảm thiểu hậu quả. Các đề xuất được đưa ra là cơ sở để ban lãnh đạo nhà máy xem xét thực hiện nhằm giảm thiểu rủi ro. Phương pháp đánh giá rủi ro định tính HAZID, với việc tổ chức một hội thảo đánh giá với sự tham gia của nhân viên các phân xưởng hoàn toàn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên. Trong hội thảo đánh giá rủi ro, để thể hiện các sự cố gây tai nạn nghiêm trọng (MAE), sẽ sử dụng phần mềm Bowtie XP. Giản đồ nguyên nhân – sự cố – hậu quả (Bow-tie) là phương pháp phân tích trực quan để xác định các nguyên nhân dẫn đến các sự cố ban đầu và xác lập các biện pháp giảm rủi ro từ hai phía, trước khi có sự cố (phòng ngừa) và sau khi xảy ra sự cố (giảm thiểu).
- Các sự cố được xem xét để phân tích định lượng bao gồm:
- Các số liệusử dụng trong tính toán tần suất cần được tham khảo từ các nguồn tài liệu có uy tín như OGP, HSE UK, OREDA, CMPT, WOAD…
- Dữ liệu sử dụng trong mô phỏng hậu quả cần tham khảo từ thông số công nghệ thực tế của nhà máy. Trong quá trình thu thập, số liệu có thể bị sai sót do dữ liệu quá lớn. Để tránh những sai sót ảnh hưởng tới chất lượng báo cáo, đơn vị tư vấn sẽ gửi tới chủ đầu tư danh sách các giả định trong đánh giá rủi ro nhằm thống nhất phương pháp tính toán và số liệu sử dụng trong đánh giá, phân tích định lượng.
Theo văn bản số 42/EVN-AT ngày 04/01/2018 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã quy định “Đánh giá rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động là nội dung yêu cầu bắt buộc đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh (trong đó có sản xuất, truyền tải và phân phối điện)” trong đó hướng dẫn chi tiết quy trình đánh giá rủi ro định tính. Đồng thời, “Tập đoàn yêu cầu các đơn vị nghiên cứu, triển khai thực hiện nội dung quản lý, đánh giá rủi ro theo đúng quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp”. Hiện tại, QCVN 11:2012 quy định về đánh giá rủi ro định lượng cho nhà máy nhiệt điện từ 300 MW trở lên và đánh giá rủi ro phải được thực hiện từ giai đoạn thiết kế. Trong giai đoạn vận hành nếu không có hoán cải thì việc đánh giá định lượng rủi ro được tiến hành định kỳ 05 năm/lần. Với tầm quan trọng của đánh giá định tính đã nói ở trên, các nhà máy nhiệt điện có công suất nhỏ hơn 300 MW nếu không đánh giá định lượng đều cần đánh giá rủi ro định tính để giảm thiểu rủi ro, cũng như tuân thủ yêu cầu của Tập đoàn điện lực Việt Nam.